Oorlogsherinneringen

Oorlogsherinneringen

Mijn eerste herinneringen zijn van 10 mei 1940. We moesten ’s morgensvroeg ons bed uit en samen met mijn ouders, zussen en broers onze boerderij aan de Kattelaardijk in Enter verlaten. Enkele ogenblikken later ging met een enorme knal de brug over de Regge de lucht in.  We woonden er zo’n 200 meter vanaf en vanuit onze schuilplaats was een grote rook- en stofwolk te zien.  Ook herinner ik me nog dat diezelfde dag grote groepen soldaten met paarden, wagens en voertuigen over de weg marcheerden. Negen dagen later, op 19 mei 1940 werd ik zes jaar.

Als kind heb je nog niet zo’n besef van tijd en zijn de herinneringen gebaseerd op je eigen waarneming en verhalen die je hebt gehoord. Zo is mij verteld dat ik een paar dagen na het ontploffen van de brug de kachel in onze keuken heb opgeblazen. Ik had zogenaamde slaghoedjes gevonden en die stiekem in de kachel gegooid. Buiten het feit dat de kop van de kachel eraf vloog raakte gelukkig niemand gewond.

Toch zijn er ook veel dingen die ik me herinner als de dag van gisteren omdat ze spannend waren en veel indruk hebben gemaakt. Ik mocht over veel dingen niet praten. Bijvoorbeeld dat onze auto verstopt was in de schuur.  Best lastig want er zaten lange tijd Duitsers bij ons ingekwartierd.  Ze hadden onder andere voorkamer gevorderd.  En terwijl de Duitsers in de voorkamer zaten, kwamen er regelmatig vreemden voor een tijdje bij ons wonen. Onderduikers bleken dat te zijn. Met één van hen, Benny van de Steeg, ben ik jarenlang bevriend geweest. Heel spannend was ook de arrestatie door de SD van twee van mijn broers. Ze werden verdacht van verzetsactiviteiten. Gelukkig kwamen ze naar twee dagen in Enschede te hebben gezeten weer vrij.  Maar het meeste indruk heeft toch wel de arrestatie van mijn vader gemaakt. Hij werd in februari 1945 opgepakt. Ons huis was omsingeld door wel 30 Duitsers en hij werd samen met twee onderduikers afgevoerd.  Mijn vader kwam in de gevangenis in Almelo terecht en één van de onderduikers in kamp Erica in Ommen. Mijn zus Marie heeft samen met Dientje ten Berge (Krol) hem een tijdje later uit het kamp gesmokkeld door hem te verkleden als vrouw toen ze op bezoek kwamen om eten te brengen.

Wat ik me ook nog goed herinner dat mijn vader samen met mijn broer en vele andere Enterse boeren gedwongen werden voorraden te halen uit Millingen. Bij terugkomst had ik er plots een paar zussen bij.  Ze waren door mijn vader de IJssel over gesmokkeld.  De meisjes en later ook jongens kwamen uit het westen en waren op hun hongertochten gestrand. Ze werden door mijn moeder liefdevol opgenomen in ons gezin om weer op krachten te komen.

Van de bevrijding weet ik nog dat er flink gevochten werd langs het kanaal en dat terugtrekkende Duitsers beschoten werden. Ik was inmiddels bijna twaalf en we gingen natuurlijk kijken. Dat was heel gevaarlijk achteraf. Veel indruk heeft ook de enorme stoet geallieerde voertuigen gemaakt die door Enter trokken. Op een gegeven moment zat er zo’n groot gat in de weg op bij Dreijerink dat daar een hele tank in kon verdwijnen.

Ik heb nog veel meer herinneringen, het neerstorten van de bommenwerper aan de Goorseweg, het brengen van eten naar Enterse jongens die in het Enterbroek zaten ondergedoken. De oorlog heeft op mij als jongen indruk gemaakt en misschien komt het daardoor wel dat ik al jarenlang meewerk aan herdenkingsbijeenkomsten om de waarde van vrijheid levendig te houden.

Engelbert ter Haar – Enter

Comments are closed.