Na 79 jaar eindelijk een monument
Op 30 april a.s. zal de stichting Short Stirling Memorial Enter het monument voor de bemanning van de neergestorte Short Stirling onthullen. Dit zal gebeuren in aanwezigheid van vertegenwoordigers van de ambassade van Nieuw Zeeland, onze burgemeester en wethouders en vele nabestaanden van de familie van de Short Stirling crew.
Dit monument is hier gekomen ter nagedachtenis aan de Short Stirling bommenwerper en haar bemanning die hier 79 jaar geleden op 3 februari 1943 neerkwam. Bij deze crash kwamen 4 van de 8 bemanningsleden om en zij liggen begraven in Wierden aan de Appelhofstraat.
Achtergrond Short Stirling Memorial Enter
Het is een koude gure avond, 3 februari 1943. Veel inwoners van Enter slapen al. Ze zijn inmiddels wel gewend aan het nachtelijk dreunen dat vanuit de hemel klinkt. Het betekent dat de bezetter thuis in Duitsland weer op zijn falie krijgt.
Plotseling wordt de duisternis en het monotone dreunen verstoord door ratelende machinegeweren. Even later worden de bewoners de Goorseweg opgeschrikt door het gieren van een neerstortend vliegtuig en een enorme knal als het gevaarte de grond raakt en de brokstukken in de rondte vliegen. Op een haar na een paar woningen missend…
Het blijkt de Short Stirling BK604 te zijn die onderweg was naar Hamburg. Commandant McCullough had met zijn ploeg bestaande uit Nieuw Zeelanders en Engelsen de opdracht om als zogenaamde pathfi nder de doelen te markeren met brandbommen. Maar als ze boven oost Nederland zijn en willen afbuigen richt Hamburg slaat het noodlot toe. Een Messerschmidt Bf110 nachtjager nadert hen ongezien van onderen. De piloot Hauptman Wolfgang Thimmig richt zijn mitrailleurs en vuurt op de Short Stirling.
Door de aanwezige brandbommen staat het toestel binnen een paar tellen in brand en begint neer te storten. Officier McCullough roept over de intercom “I can’t do anything about this. I’m sorry. I can’t do anything about this. It’s virtually every man for himself.” Zo vlug mogelijk gespt de bemanning hun
parachutes vast en probeert de uitgang te vinden. Door de enorme krachten die het toestel tijdens de duik naar beneden te verduren krijgt en de verstikkende rook in de romp, is het voor de bemanning bijna onmogelijk om het toestel te verlaten. Toch weten McCullough, Henderson, Gibbes, Murphy, Smith en Kimberley nog tijdig het toestel te verlaten. Helaas voor de andere bemanningsleden sgt. Allen en sgt. Trevayne is het laat. Trevayne is al gedood door kogels uit de Duitse nachtjager en voor Allen is het niet meer mogelijk te ontsnappen en zij crashten met het toestel.
Het toestel ontploft tijdens haar razende tocht naar de aarde en verbindt even later met een enorme knal voor eeuwig haar geschiedenis aan die van het Twentse plaatsje Enter.
Van de zes mannen die het toestel wel hebben weten te verlaten overleven er maar vier het drama. De parachutes van Officier McCullough en Sgt. Murphy gingen niet open i.v.m. de geringe hoogte van waar zij moesten springen. Beide piloten smakten met hoge snelheid tegen de grond en overleden. De parachute van Sgt. Smith opende pas op circa 200 meter boven de grond en hij kwam met een te hoge snelheid neer, waardoor hij gewond raakte aan zijn rug en benen. Henderson, Kimberley en Gibbes landden wel veilig op de grond en kwamen er zonder kleerscheuren vanaf, maar werden later opgepakt.
Enternaar Diederick ten Brinke doet al jaren onderzoek naar de geschiedenis van de Short Stirling BK604. In de afgelopen jaren heeft hij meerdere malen contact gehad met de familieleden en sommige van hen rondgeleid op de plek waar het toestel is neergekomen. Elk jaar doet ook de inmiddels bekende Historische tocht de onheilsplek aan de Goorseweg in Enter aan, maar daar is niets meer dat nog herinnert aan de fatale avond in februari 1943. Tijdens het organiseren van de jaarlijkse tocht ontstond het idee om een blijvende herinnering aan de crash in de vorm van een monument op te richten. Samen met Frank Bokkers, Henk Robben en Ben ter Haar heeft Diederick in 2019 de Stichting Short Stirling
Memorial Enter opgericht. Al snel werden de benodigde financiën bij elkaar verzameld (o.a. door een forse gift van de Enterse Haringparty, subsidie van de gemeente (via het comité Vrijheid Wierden-Enter) en andere bronnen) en kon het realiseren van het monument daadwerkelijk beginnen.
De stichting Short Stirling Memorial Enter vond via een kennis een mooie veldkei in Drenthe. Met behulp van RK-straatwerken uit Enter is afgelopen maart het monument aangelegd. Op 30 april a.s. zal het monument worden onthuld in aanwezigheid van vertegenwoordigers van de ambassade van Nieuw Zeeland, onze burgemeester en wethouders en vele nabestaanden van de familie van de Short Stirling crew.
Programma 30 april:
10.30 uur: Ontvangst gasten en belangstellenden bij het monument aan de Goorseweg ter hoogte van nr. 35
10.45 uur: Welkom van gasten en belangstellende door Ben ter Haar
10.50 uur: Verhaal van de crash van de Short Stirling door Diederick ten Brinke
11.15 uur: Onthulling ceremonie door o.a. B&W van Wierden en familieleden van de bemanning
Aansluitend: Toespraken
11.45 uur: Toast op de vrede
12.30 uur: Einde plechtigheid
U bent op 30 april van harte uitgenodigd om deze ceremonie bij te wonen.