Schapendijk en Notterweg – De hongerwinter

Schapendijk en Notterweg – De hongerwinter

In de zomer van1944 was er nog een jubelstemming. De verhalen van een naderend einde van de oorlog was hardnekkig. Om de Nazi`s tegen te werken werd in september 1944 vanuit Londen door radio oranje opgeroepen tot een spoorweg staking. Ruim dertigduizend landgenoten gaven hieraan gehoor. Dat was september 1944.

Transport kwam stil te liggen, met name transport van steenkool uit Zuid Limburg. Seyss-Inquart (Rijks commissaris van Nederland) legde als strafmaatregel ook het scheepvaartverkeer stil. Het weg verkeer lag al stil door te kort aan benzine.

Aan alles kwam gebrek. Voedsel op de bon, geen gas, geen elektrisch. Men moest maar zien. Het begin van de hongertochten.

HONGERTOCHTEN

Honderdduizenden landgenotenuit het westen van het land gingen op zoek naar voedsel met name in de provincies Overijssel, Drenthe, Groningen en Friesland. Ook veel ondervoede kinderen werden in deze provincies ondergebracht bij pleeggezinnen. Hoe was het leven in Notter tijdens de hongerwinter. Freek Lohuis, die als 16-jarige boerenzoon de bevrijding meemaakte kan er het volgende over vertellen.

Het was niet zo dat er een hele stoet mensen langs trok op zoek naar voedsel, zo nu en dan kwamen mensen langs met de meest uit een lopende transportmiddelen. Bij Freeks vader was ieder welkom en ieder kreeg wat mee. Niet elke bezoeker aan de boerderij van Freek kwam uit de randstad. Ook uit Almelo en andere plaatsen kwamen mensen op zoek naar eten.

Voor boeren was het soms ook moeilijk. Via een plaatselijk bureau (ook in Notter) werd bepaald hoeveel hectare grond met wat verbouwd moest worden. Melk was vrij, maar bij de oogst en het dorsen was een controleur aanwezig en noteerde de opbrengst. Sommige controleurs kregen `toevallig` wat in de ogen. Dan moesten ze even naar de keuken om te kijken wat er in zat. Even in de spiegel kijken. Dat was dan het sein voor de boer om iets voor de hongerende bevolking te kunnen doen. Freek heeft veel herinnering aan onderduikers, razzia’s, onderduikplekken, vliegtuigen en  onzinnige voorbereidingen op het erf voor oorlogsgeweld in de laatste dagen voor de bevrijding. Freek vertelt vol vuur hierover. Ook navraag bij Miene Hofman (dik in de negentig maar afkomstig uit Hoge Hexel) heeft niet veel andere herinnering aan de hongerwinter. Wel de bonnen en het ruilen hiervan e.d.

Voor zover bekend zijn er op de Schapendijk geen ondervoede kinderen in pleeg gezinnen opgenomen geweest.

OPERATIE MANNA

Het droppen van voedsel in het westen leidde tot het einde van de hongerwinter eind april 1945. Schattingen spreken van twintigduizend slachtoffers omgekomen door uitputting en honger.